Fosfolipidy a cholina
Cholina jest jednym ze składników fosfolipidów – czyli elementów tworzących błony komórkowe. Do organizmu może być dostarczona wraz z dietą lub być w nim endogennie zsyntetyzowana. Jednak jej produkcja wewnątrz ustroju jest tak niewielka, że nie zaspokaja zapotrzebowania organizmu, stąd konieczność dostarczania choliny w pożywieniu.1
Wątroba jest głównym miejscem metabolizmu choliny, gdzie występuje ona w formie jednego z jej najważniejszych metabolitów - fosfatydylocholiny.2 Cholina została uznana jako niezbędny składnik odżywczy przez Instytut Medycyny Stanów Zjednoczonych w 1998 roku. Opracowano wtedy wytyczne dotyczące jej odpowiedniego spożycia dziennego.3 W Polsce, w 2012 roku Instytut Żywności i Żywienia opublikował normy spożycia choliny dla poszczególnych grup wiekowych polskiej populacji. Dobowe zapotrzebowanie na cholinę jest zależne od wieku i płci. U niemowląt kształtuje się na poziomie 125 - 150 mg, u dzieci do 1. roku życia ok. 200 mg, a u nastolatków do 12. roku życia wynosi 375 mg. Starsi chłopcy i mężczyźni potrzebują 550 mg choliny, a dziewczęta i kobiety 400 - 425 mg (kobiety w ciąży 450 mg, kobiety karmiące - 550 mg). Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na cholinę wykazuje silną zmienność osobniczą oraz wzrasta w przypadkach wzmożonego napięcia nerwowego i nadużywania alkoholu.4
Lek czy suplement?
W aptekach dostępny jest szeroki wybór zarówno suplementów diety, jak i leków zawierających fosfolipidy sojowe. Suplementy diety, jak sama nazwa wskazuje, to preparaty mające uzupełnić naszą dietę. Są one przeznaczone dla osób zdrowych. Leki wpływają natomiast na ograniczenie choroby lub procesów, które do chorób prowadzą. Produkt zarejestrowany jako lek przechodzi niezbędne badania rejestracyjne, w których trzeba udowodnić jego bezpieczeństwo stosowania oraz skuteczność działania. W przypadku suplementów diety, przeprowadzenie takich badań nie jest konieczne.
Na co należy zwrócić uwagę?
Wybierając preparat z fosfolipidami, warto zwrócić uwagę na zawartość (3-sn-fosfatydylo)choliny, która powinna wynosić od 73-79% do 92-96%.5 Ponadto należy pamiętać, że aby fosfolipidy niezbędne wywierały efekt terapeutyczny, powinno się je przyjąć w ilości nie mniejszej niż 1800 mg na dzień. Suplementy diety zawierają mniejsze ilości fosfolipidów, o niższej zawartości fosfatydylocholiny.6
Dla kogo przeznaczone są fosfolipidy niezbędne?
Badania histologiczne i cytologiczne tkanki wątrobowej wykazały, że wzbogacenie środowiska w fosfolipidy niezbędne podnosi aktywność metaboliczną i stymuluje regenerację hepatocytów (komórek wątroby).7 Badania dowiodły, że fosfolipidy niezbędne wprowadzone do organizmu wbudowują się w uszkodzone błony komórkowe komórek wątroby i pozytywnie wpływają na regenerację tego narządu.5
W badaniach stwierdzono pozytywny wpływ fosfolipidów niezbędnych zawierających wysokie stężenie fosfatydylocholiny w terapii chorób wątroby o różnej etiologii:
- w alkoholowym i niealkoholowym stłuszczeniu wątroby,5
- w toksycznych uszkodzeniach wątroby (alkohol, leki),5
- w leczeniu czynnościowych zaburzeń dróg żółciowych,6
- wspomagająco w śpiączce wątrobowej,5
- wspomagająco w wirusowych zapaleniach wątroby.5
Autor: mgr farm. Katarzyna Wielgus
SAPL.PCH.16.09.1102
